Op 1 januari van dit jaar werd, na een motie van het CDA tijdens de behandeling van de nieuwe Pensioenwet in de Eerste Kamer, een ‘regeringscommissaris transitie pensioenen’ aangesteld: prof. dr. Fieke van der Lecq, hoogleraar pensioenmarkten aan de Universiteit van Amsterdam.
De aanstelling van een regeringscommissaris is zeldzaam in de geschiedenis van ons staatsrecht. Er moet dan ook iets bijzonders aan de hand zijn voor het kabinet of parlement om zo’n commissaris te benoemen. In 1914 hield de eerste regeringscommissaris zich bezig met het coördineren van de vluchtelingenstroom uit België tijdens de Eerste Wereldoorlog. In de jaren vijftig was er een regeringscommissaris voor ‘Indonesische zaken’, en momenteel is Mariette Hamer actief als regeringscommissaris voor ‘seksueel grensoverschrijdend gedrag’.
Nu is er ook een regeringscommissaris die toeziet op de overgang naar een nieuw pensioenstelsel, een gigantische operatie die wereldwijd nog niet eerder is vertoond. Deze transitie omvat miljarden euro’s en raakt miljoenen mensen. Het blijkt een veel complexere operatie te zijn dan oorspronkelijk werd verwacht.
Kort voor de zomer publiceerde Van der Lecq haar eerste rapportage en was ze te gast bij de Koepel Gepensioneerden, waar de ODB en KVEO deel van uitmaken. Tijdens een drukbezochte Algemene Vergadering ging voorzitter van de Koepel, John Kerstens, met haar in gesprek. Naast haar rol als regeringscommissaris werd er vooral ingegaan op haar bevindingen, evenals die van de lidverenigingen van de Koepel Gepensioneerden.
De Koepel Gepensioneerden oefent het wettelijk vastgelegde ‘hoorrecht’ uit over de transitieplannen van vakbonden en werkgevers. Deze plannen bepalen of pensioenfondsen en verzekeraars overgaan op een nieuwe pensioenregeling. Zoals Kerstens eerder al aangaf in de Tweede Kamer: dit verloopt niet zoals de wetgever het had bedoeld. Gepensioneerden worden vaak te laat of onvoldoende betrokken bij de transitieplannen van sociale partners. Dit betekent dat hun belangen niet altijd goed worden gewaarborgd. Hoewel er uitzonderingen zijn waarbij het hoorrecht serieus wordt genomen, blijven dit uitzonderingen.
Regeringscommissaris Van der Lecq erkent dat het hoorrecht niet altijd het gewenste effect heeft. In haar rapport vroeg ze sociale partners nadrukkelijk om gepensioneerden serieus te nemen: “Het betrekken van gepensioneerden is geen last, maar een voordeel. Neem het hoorrecht serieus en gebruik het in je voordeel.”
Ze heeft toegezegd in haar volgende rapportage uitgebreider op het hoorrecht in te zullen gaan, waarbij ze de Koepel Gepensioneerden nauw zal betrekken.
Wordt vervolgd.
Tekst: Koepel gepensioneerden / Redactie ODB Foto’s: Erik Jurriens / VU Amsterdam / Redactie ODB
