Alle media lijken zich te focussen op alles wat fout ging bij de Mali missie. Vooral de medische voorzieningen krijgen het zwaar te verduren. Jarenlang zijn door de politiek bezuinigingen, reorganisaties, inkrimping, afstoten van materieel, etc. doorgevoerd. Dit alles heeft er voor gezorgd dat Defensie is verworden tot een organisatie waarin helaas vorig jaar in Mali dit tragische ongeval heeft kunnen plaatsvinden. Dit artikel vormt geen excuus of wil het handelen door Defensie niet goed praten, maar zoekt een eerlijke verklaring hoe het zover heeft kunnen komen.
Iedereen lijkt zich nu te focussen op medische voorzieningen, zowel voor als tijdens de Mali missie. Dat kan alleen als de Tweede Kamer goede randvoorwaarden kan scheppen zoals een ruimer defensiebudget. Maar ook juiste ‘rules of engagements’ zijn van groot belang. Betere medische ondersteuning kan, maar dan moet bijvoorbeeld het mobiele militaire hospitaal mee; heeft de Tweede Kamer daar geld voor over?
Ook wordt aangegeven dat onafhankelijke (kwaliteits)controle op Defensie moet komen tot het moment dat een cultuurverandering binnen Defensie heeft plaatsgevonden. Maar wat denk men te bereiken met dit ‘onder curatele stellen’? In 2012 werd al vastgesteld in een rapport van de Adviesraad dat Defensie ernstig was verwaarloosd en in feite niet meer levensvatbaar. Dat was hèt moment om de ‘race to the bottem’ te stoppen. Dat dit niet heeft plaatsgevonden is wederom te danken aan politieke ambities van kabinet Rutte II die andere prioriteiten stelde en van mening was dat de bezuinigingen gewoon konden worden doorgezet.
Een serie kabinetten Paars 1 & 2, Balkenende 1, 2, 3, 4 & 5 en Rutte I & II hebben door bezuinigingen Defensie langzaam uitgehold en na 25 jaar is de grens hortend en stotend al lang bereikt. Het politieke bestel had steeds te weinig (politieke) aandacht voor Defensie, ondanks alles dat zich in de wereld afspeelde en nog steeds speelt. De ODB heeft met regelmaat de Vaste Commissie voor Defensie met brieven op de hoogte gesteld, echter deze werden alleen ter kennisgeving aangenomen.
Defensie was en is een departement waarop makkelijk kan worden bezuinigd (wettelijk is niets vastgelegd) en daarnaast hebben militairen ook nog eens geen stakingsrecht. De politieke bewindvoerders bepalen, politieke spelletjes worden gespeeld en Defensie heeft maar uit te voeren! Door de steeds verdergaande bezuinigingen zijn veel goede militairen weggelopen omdat ze meer perspectief zagen én hadden in de burgermaatschappij. Het resultaat hiervan is momenteel meer dan 5000 vacatures! En nog steeds – na vier jaar praten – is er geen CAO en dat geeft chagrijn! Het vertrouwen bij het personeel is helemaal weg! Misschien zou een ‘defensiewet’ de oplossing zijn om de partijen aan afspraken te kunnen houden.
Enkele voorbeelden:
- Er wordt gefluisterd dat de Marinierskazerne in Vlissingen in feite een afscheidscadeautje was voor de scheidend CdK Karla Peijs (CDA) – had ze toch nog iets leuk bereikt. Opvallend lijken daarna alle (Zeeuwse) protesten tegen het onderwater zetten van de Hedwigepolder te zijn verstomd(?).
- Verregaande bezuinigingen worden amper aangemerkt als oorzaak van ongevallen binnen Defensie. De praktijk leert anders en er zijn voorbeelden te noemen dat bezuinigingen wel degelijk kunnen leiden tot ongevallen (bekend bij redactie).
- Mensen en eenheden worden uitgezonden en uiteindelijk zorgt de militair met zijn of haar ‘CAN DO mentaliteit’ er voor dat de missie – vaak houtje-touwtje – kan worden uitgevoerd; weigeren is geen optie want: de politiek bepaalt en de militair voert uit!
De trendbreuk die is aangekondigd zou voor Defensie een extra van 1,5 miljard opleveren maar kunnen daardoor alle problemen op korte termijn worden opgelost? Het antwoord is een volmondig NEEN!
- Bij de Marine moeten 34 schepen binnen 10 jaar worden vervangen. Door al het wachten, roofbouw op de organisatie en ook nog eens het uitstel van veel projecten in het verleden maken dat het water letterlijk aan de lippen staat.
- De Luchtmacht moet al haar velden vernieuwen door de komst van de JSF. De invoering van de Predator is uitgesteld maar ook de C-130 Hercules vliegtuigen zijn aan vervanging toe. Verhuizing van de luchtverkeersleiding Nieuw Milligen naar Amsterdam is vertraagd. Alle heli’s moesten terug uit Mali omdat de missie een te grote wissel trok op de toestellen en ook de inzet van vliegend materieel in Nederland.
- Bij de Landmacht is het niet veel beter gesteld. Te weinig middelen en ook hier weer vertraagde invoer van nieuw materiaal (zoals de Boxer) maar ook hier materiaals projecten die opgestart moeten worden. Wat te doen met de CV90/35 en luchtverdediging, deze laatste hebben zo’n klap gemaakt door de uitzending naar Turkije dat na anderhalf jaar inzet bijna 6 jaar nodig was om te herstellen voor zowel materieel als personeel.
- De Marechaussee is – als je het wilt geloven – aan het herstellen van een knellend personeelsprobleem. Nou ja, op papier tenminste. Ook hier weer teveel hooi op de vork genomen met de vele uitzendingen. Daarnaast heeft dit krijgsmachtdeel te weinig ondersteuning vanuit de organisatie zodat veelvuldig sprake is van ‘creatieve’ oplossingen veelal door het personeel zelf.
De Onderzoeksraad Voor Veiligheid (OVV) is gericht op het verbeteren van de veiligheid in Nederland en kijkt daarbij vooral naar die situaties waarbij burgers voor hun veiligheid afhankelijk zijn van de overheid, bedrijven of instellingen. De Raad is voorvalgebonden en trekt lessen op basis van onderzoek naar deze voorvallen. Goed dat de OVV onderzoek doet naar (tragische) gebeurtenissen. Wat we alleen niet moeten vergeten dat van achter een bureau de situatie heel anders kan zijn dan in de harde praktijk. Voorbeeld: minister Hennis gaf aan in haar ‘verdediging’ in de Tweede Kamer aan dat de onderzoeksraad omtrent de medische voorzieningen haar oordeel velde op basis van verklaringen en een video opnamen, terwijl defensie specialisten ter plekke de zaak hadden onderzocht en als afdoende hebben beoordeeld. Hier hoor je niets meer van.
Tenslotte zou je kunnen stellen dat Defensie blij zou moeten zijn met al die ‘specialisten’ die over elkaar heen buitelen om maar in beeld te komen; echter weinig van die ‘specialisten’ is integer en heeft kennis van zaken. Partij voor Democratie sloeg tijdens het laatste debat van Hennis nu eens wel de spijker op z’n kop door te stellen dat het armoedige boel is bij Defensie en dat militairen zelf hun uitrusting aanvullen. Echter niemand die dit oppakte. Ons politiek bestel is volledig verwaterd en versnipperd; we zijn veroordeeld tot coalities en coalities betekenen steeds en overal water bij de wijn doen. Er moet geen onderzoek naar Defensie komen maar een parlementair onderzoek naar de politiek zelf; met haar baantjescarrousel, achterdeur-, vriendjes- en partijpolitiek, etc.
‘De politiek moet weer vertrouwen krijgen in de defensie’ is momenteel een veel gehoorde kreet vanuit de politiek! Deze uitroep kan beter worden omgedraaid:
‘Defensie moet weer vertrouwen krijgen in de politiek’.
Bron: NOS/redactie
Foto: Google/redactie
