Vanaf 1 januari 2015 wordt de werkkostenregeling voor iedere werkgever verplicht. De werkkostenregeling is een fiscale behandeling van vergoedingen en verstrekkingen aan personeel. De werkkostenregeling strekt zich uit over een vaste kosten- of kilometervergoeding voor het gebruik van eigen vervoer, gebruik van mobiele telefoon tot aan personeelsfeesten. De werkkostenregeling vervangt het huidige systeem van vrije vergoedingen en verstrekkingen.
De regeling houdt in dat een bepaald percentage van de loonsom door het bedrijf besteed mag worden aan belastingvrije vergoedingen en verstrekkingen voor de werknemer. Deze budgetruimte wordt ook wel de forfaitaire ruimte genoemd. Wordt de forfaitaire ruimte overschreden dan is een organisatie over het meerdere wel 80% eindheffing verschuldigd. Volgens staatssecretaris van Financiën Wiebes is de werkkostenregeling via een paar aanpassingen uitvoerbaarder geworden voor werkgevers en daardoor verbeterd. De Vakcentrale voor Professionals (VCP) en de ODB zijn kritisch ten opzichte van de werkkostenregeling vanwege mogelijke spanningen op het gebied van arbeidsverhoudingen en -voorwaarden. Het is van groot belang dat het voor de achterban duidelijk is wat de consequenties van de invoering van de werkkostenregeling kunnen zijn en hoe daarmee het beste kan worden omgegaan.
In beginsel worden werknemers, voor zover onkostenregelingen in arbeidsovereenkomsten of in collectieve arbeidsovereenkomsten zijn vastgelegd, niet geraakt door de invoering van de werkkostenregeling. Een werkgever kan deze immers niet eenzijdig wijzigen tenzij de werkgever kan aantonen dat sprake is van een zwaarwegend belang (bij een eenzijdig wijzigingsbeding) of als de werkgever op basis van redelijkheid en billijkheid kan aantonen dat een wijziging in de afspraken volstaat.
Van een zwaarwegend belang kan overigens ook sprake zijn bij bedrijfseconomische problemen die natuurlijk wel door de werkgever aannemelijk moeten worden gemaakt. Van belang is verder dat het gelijktrekken van arbeidsvoorwaarden met andere personeelsleden of het wijzigen van arbeidsvoorwaarden in verband met de winst, geen reden is om een eenzijdige wijziging in de arbeidsvoorwaarden te accepteren.
Tot zover lijken werknemers niet direct geraakt te worden door de invoering van de nieuwe werkkostenregeling, omdat bestaande afspraken moeten worden gerespecteerd. Echter doordat de werkgever maar een klein percentage van de loonruimte mag gebruiken als vrije ruimte (in de nieuwe situatie vindt een daling plaats van 1,5 tot maar 1,2% van de loonruimte) ontstaat het risico voor de werkgever dat een overschrijding (mede door geldende afspraken met werknemers) gaat plaatsvinden waarover de eindheffing van maar liefst 80% moet worden betaald. Kort gezegd betekent dit dat voor de werkgever in specifieke gevallen er veel aan gelegen is om afspraken te wijzigen omdat anders veel belasting moet worden betaald. Dit kan als consequentie hebben dat de werkgever met werknemers opnieuw wil onderhandelen over regelingen of verstrekkingen. Werknemers moeten zich hiervan bewust zijn en zich hierop voorbereiden. Voorkomen moet verder worden dat nieuwkomers binnen een bedrijf in de toekomst te maken kunnen krijgen met sterke versoberingen in de individuele arbeidsvoorwaarden.
Tot slot is het zo dat de druk op de loonruimte per sector verschilt waardoor het probleem niet in elk bedrijf speelt. Verder bestaan vrijstellingen voor bepaalde regelingen die geverifieerd kunnen worden bij de belastingdienst. Via deze link vindt u ook de brief die staatssecretaris Wiebes onlangs naar de Tweede Kamer heeft gestuurd over de werkkostenregeling.
De VCP wil in de komende periode aandacht blijven vragen voor een verruiming van de vrije ruimte. Ook is het van belang dat tegengegaan wordt dat werkgevers niet het alleenrecht krijgen op de beoordeling in hoeverre bepaalde vergoedingen of verstrekkingen al dan niet noodzakelijk zijn. Bij problemen over interpretaties kan een beroep op de OR of de vakbond worden gedaan. De ODB ontvangt graag voorbeelden van ongelukkige consequenties door de invoering van de werkkostenregeling. Mogelijk dat wij dit dan onder de aandacht van het Ministerie of politiek kan worden gebracht.
Bron: VCP/redactie
