Het lijkt de ODB (Onafhankelijke Defensiebond) verstandig om nu, aandacht te geven aan een specifiek beleid dat gericht is voor de oudere werknemer. In 2003 en 2004 stond dit onderwerp hoog op de agenda, maar sindsdien is het beleidsmatig stilletjes verdwenen. Destijds, en ook nu nog, lijkt men de houding te hebben: “we lossen het wel op als het zover komt”, aangezien de beleidsmakers van toen inmiddels (op jongere leeftijd) met FLO of pensioen zijn gegaan wordt het onderwerp zorgvuldig gemeden.
Wat is een ouderenbeleid?
Een ouderenbeleid is een beleid dat specifiek gericht is op het ondersteunen en behouden van oudere werknemers binnen een organisatie. Het doel is ervoor te zorgen dat oudere medewerkers gezond en gemotiveerd kunnen blijven werken, zodat zij hun werk zo lang mogelijk kunnen blijven uitvoeren. Dit beleid kan verschillende aspecten omvatten, zoals gezondheid, werkdruk, flexibiliteit en ontwikkeling.
Wat kan een werkgever, zoals Defensie, doen in het kader van een ouderenbeleid?
- Fysieke gezondheid ondersteunen:
- Aangepaste werkplekken en ergonomische maatregelen, zodat oudere werknemers comfortabel kunnen blijven werken.
- Regelmatige medische controles en begeleiding om gezondheidsproblemen vroegtijdig te signaleren en te verhelpen.
- Flexibele werktijden en werkstructuur:
- Flexibele werktijden of de mogelijkheid om deeltijd te werken, zodat oudere werknemers beter kunnen inspelen op hun privébehoeften en werkbelasting.
- Mogelijkheden voor thuiswerken of hybride werken, indien het werk dit toelaat, om de werkdruk te verlichten.
- Meer snipper- compensatiedagen, zeker in de laatste twee arbeidsjaren, om in te spelen op de situatie na het werkzame leven.
- Opleidingen en ontwikkeling:
- Mogelijkheden voor bij- en nascholing, zodat oudere werknemers hun vaardigheden up-to-date kunnen houden en zich verder kunnen ontwikkelen binnen hun vakgebied.
- Specifieke trainingen gericht op het omgaan met technologische veranderingen of het verbeteren van digitale vaardigheden.
- Mentorschap en kennisdeling:
- Oudere medewerkers kunnen als mentoren fungeren voor jongere collega’s, waardoor hun ervaring en kennis waardevol blijft.
- Het bevorderen van een cultuur van kennisdeling versterkt de waarde van oudere medewerkers binnen de organisatie.
- Preventie van werkstress en burn-out:
- Vermijden van een te belastende werkdruk voor oudere werknemers, zodat zij niet het risico lopen op overbelasting (bijvoorbeeld geen continue en onregelmatige diensten).
- Mentale gezondheidszorg en coaching kunnen bijdragen aan het welzijn van oudere medewerkers.
- Loopbaanadvies en outplacement:
- Het aanbieden van loopbaanadvies voor oudere werknemers die mogelijk aan het einde van hun carrière staan, om hen te ondersteunen in het plannen van hun pensioen of andere vervolgstappen.
- Bij Defensie kan dit ook betekenen dat er aandacht is voor de overgang naar andere taken binnen de organisatie, bijvoorbeeld administratieve functies of ondersteunende rollen.
- De waardevolle bijdrage van oudere medewerkers erkennen:
- Het creëren van een werkomgeving waarin oudere medewerkers gewaardeerd worden voor hun ervaring en bijdrage aan de organisatie.
- Het tegengaan van leeftijdsdiscriminatie en het bevorderen van een inclusieve werkcultuur.
Specifieke rol voor Defensie:
Voor een organisatie als Defensie is het ouderenbeleid ook van belang in het licht van de fysieke en mentale eisen die het werk met zich meebrengt. Defensie heeft vaak specifieke functies waarin fysieke fitheid van groot belang is. Het ouderenbeleid zou zich dan kunnen richten op:
- Het vinden van alternatieve functies binnen Defensie voor oudere werknemers die minder fysieke belasting vereisen.
- Het bevorderen van gezond ouder worden in dienst, met oog voor lange werkuren, onregelmatige diensten en stressvolle situaties.
- Specifieke aandacht voor militaire functies die mogelijk minder geschikt worden voor oudere medewerkers, bijvoorbeeld door herplaatsing naar meer administratieve of strategische rollen.
Conclusie:
De ODB is van mening dat een goed ouderenbeleid essentieel is voor de werkervaring van oudere medewerkers en voor het behoud van hun waardevolle bijdrage aan Defensie. Door gericht beleid en ondersteuning kan Defensie langer profiteren van de ervaring en kennis van oudere medewerkers, terwijl tegelijkertijd wordt gezorgd voor hun welzijn en werkplezier.
Bronnen:
Sociaal-Economische Raad (SER). (2020). Ouderenbeleid in het licht van de demografische ontwikkelingen. Sociaal-Economische Raad.
Deze publicatie biedt een overzicht van de aanbevelingen van de SER met betrekking tot het ouderenbeleid in Nederland, met nadruk op arbeidsmarktparticipatie van ouderen en het behoud van werkplezier.
Wetgeving. (2021). Wet verhoging AOW- en pensioenrichtleeftijd. Staatscourant.
Dit is een officiële wetgevingstekst die de verhoging van de AOW- en pensioenrichtleeftijd behandelt, en de implicaties voor oudere werknemers in Nederland.
Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS). (2020). Beleidsagenda Gezond Ouder Worden 2020-2024. Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport.
Beleidsnota waarin het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport inzicht biedt in de prioriteiten en plannen voor de gezondheid en het welzijn van ouderen in Nederland.
Universiteit van Amsterdam (UvA). (2019). Ouderen en de arbeidsmarkt: Kansen en uitdagingen voor de toekomst. Universiteit van Amsterdam.
Deze studie van de UvA onderzoekt de veranderende rol van ouderen op de arbeidsmarkt, de uitdagingen die ze tegenkomen en beleidsmaatregelen die hun positie kunnen versterken.
Radboud Universiteit Nijmegen. (2018). Het effect van ouderenbeleid op de werktevredenheid van oudere werknemers. Radboud Universiteit.
Onderzoek naar hoe specifieke ouderenbeleidsmaatregelen de werktevredenheid en productiviteit van oudere werknemers beïnvloeden, met een focus op flexibele werkregelingen en gezondheidsprogramma’s.
Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW). (2021). Arbeidsmarktbeleid voor ouderen: Vergroten van de arbeidsparticipatie van ouderen. Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid.
Beleidsdocument waarin het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid maatregelen uiteenzet om de arbeidsparticipatie van ouderen te bevorderen en hun werkcapaciteit te optimaliseren.
Afbeelding: Unsplash / Redactie ODB / Kudo’s Amy Hirschi, Sweet Life
Tekst: Onafhankelijke Defensiebond / Redactie ODB
