De Koninklijke Marine krijgt twee nieuwe multifunctionele ondersteuningsvaartuigen, uitgerust met moderne wapensystemen en geavanceerde technologie. Het Nederlandse scheepsbouwbedrijf Damen is verantwoordelijk voor de bouw. Deze vaartuigen zijn essentieel om Nederland en zijn bondgenoten bij dreiging beter te beschermen. Staatssecretaris Gijs Tuinman kondigde dit aan op dinsdag 24 september in de Tweede Kamer.
Versterking op de Noordzee
De marine heeft behoefte aan versterkte luchtverdediging en extra vuurkracht, vooral bij operaties in het hogere geweldsspectrum. Daarnaast is er behoefte aan geavanceerde onderzoeksapparatuur om dreigingen op de Noordzee op te sporen en te monitoren.
Multifunctionele vaartuigen
De nieuwe vaartuigen kunnen luchtdoelraketten, munitie en onderzoeksmateriaal in containers vervoeren. Dankzij innovatieve technologie en het combineren van bestaande systemen is slechts een kleine bemanning nodig. Het systeem staat bekend als Modular Integrated Capability for ACDF and North Sea (MICAN).
Extra bescherming met langeafstandsraketten
Tegenstanders kunnen massale aanvallen uitvoeren met antischeepsraketten en drones. Om dit tegen te gaan, heeft de marine meer schepen nodig met langeafstandsluchtdoelraketten. De LC-fregatten (Luchtverdedigings- en Commandofregatten) zullen uitgerust worden om zichzelf en andere marineschepen te beschermen.
Loyal Seaman concept
De nieuwe ondersteuningsvaartuigen zijn uitgerust met extra luchtdoelraketten. Deze worden bestuurd vanaf LC-fregatten, vergelijkbaar met het Loyal Wingman-concept van de luchtmacht. De raketten bieden een extra laag bescherming voor marine-eenheden.
Ondersteuning voor amfibische operaties
Voor operaties van het Korps Mariniers, zoals amfibische landingen, is langeafstands-precisiemunitie nodig om vijandelijke doelen op land uit te schakelen, zoals luchtverdediging.
Elektronische Oorlogsvoering (EOV)
De marine zal nieuwe apparatuur inzetten voor EOV om radarsystemen en communicatie van de vijand te verstoren. De EOV-suite is bedoeld om informatie te verzamelen over radarzenders, bedreigingsradars te blokkeren en controle-links te verstoren die verband houden met vijandige drones. De selectie van raketten, precisiemunitie en EOV-apparatuur van één fabrikant (het Israëlische bedrijf IAI) zal integratieactiviteiten vereenvoudigen.
Bescherming van kritieke infrastructuur
De infrastructuur op de Noordzee, zoals windparken, booreilanden en kabels op de zeebodem, is kwetsbaar voor sabotage. Met onderwaterdrones en sensoren kunnen deze dreigingen worden opgespoord en gemonitord.
Versterking van de Europese Maritieme Maakindustrie
De aanschaf van de nieuwe vaartuigen sluit aan bij het kabinetsbeleid om de Nederlandse Maritieme Maakindustrie te ondersteunen en draagt bij aan de strategische autonomie van Europa. Defensie investeert tussen de €250 miljoen en €1 miljard in deze nieuwe capaciteit, die vanaf 2026 volledig inzetbaar zal zijn. Naast een uitbreiding van de huidige vloot, moeten de nieuwe multifunctionele ondersteuningsvaartuigen de Koninklijke Marine ook beter voorbereiden op toekomstige operaties met onbemande schepen. “De huidige [autonome] technologie daarvoor is nog niet voldoende ontwikkeld”, aldus Tuinman in de Tweede Kamer.
“Met de nieuwe multifunctionele ondersteuningsvaartuigen wil de marine ervaring opdoen met het opereren met een kleine bemanning, als eerste stap richting onbemande schepen.”
MENING ODB
De Onafhankelijke Defensiebond (ODB) ziet de nieuwe vaartuigen als een waardevolle versterking van de Nederlandse vloot. Het Loyal Seaman-concept biedt slimme oplossingen tegen moderne dreigingen, hoewel uitbreiding met meer vaartuigen gewenst is.
Tekst: MinDef / Redactie ODB
Afbeelding: Damen shipyards / Redactie ODB
