Wat was de invloed op de uitgaven voor de werkgever? Het was de werkgever erom te doen eventuele meerkosten van de handhaving van het ELS bij de militairen neer te leggen. Uit het vergaderverslag van het Sectoroverleg Defensie van 18 februari 2006 blijkt dit door de volgende twee passages: ‘is voor defensie uitgangspunt geweest dat de werkgever daarvan geen meerlasten behoort te ondervinden’ en ‘de meerkosten van de instandhouding van het eindloonsysteem komen voor rekening van de werknemer’.
Gekozen werd voor het (verkeerde) instrument: ‘premiepercentage’. Langs die weg zou het werkgeversdeel van de premies gelijk moeten blijven. Uit de volgende grafiek blijkt dat het verlagen van het werkgeversdeel van de premie door via de premiepercentages een opslag te berekenen voor de militairen alleen in de jaren 2004 en 2005 en de jaren 2017 en 2018 tot gevolg heeft gehad dat het werkgeversdeel globaal voor beide stelsels gelijk was. In 2006 en 2016 gold geen opslag maar waren de premies van het MLS en ELS bij toeval vrijwel gelijk.
In de jaren 2010 en 2012 t/m 2014 is er ook een opslag geweest. Maar die heeft niet geleid tot gelijke werkgevers premiepercentages. Door slechts één jaar terug te kijken en niet 2003 als indexjaar te kiezen, is slechts parallel houden van de lijnen mogelijk. Dat is van 2010 t/m 2013 redelijk gelukt, maar in 2014 niet. Doordat in 2016 de premies vrijwel gelijk waren, ontstond in 2017 en 2018 weer een vrijwel gelijk werkgeversdeel. De conclusie lijkt gerechtvaardigd dat de koppelafspraak via het premiepercentage niet consequent is doorgevoerd. Maar dat is eigenlijk allemaal niet zo relevant meer.
Het ging per slot om de ‘meerkosten’. De kosten voor de werkgever worden, zo weten we intussen, niet alleen bepaald door de premiepercentages die zijn gehanteerd. Alleen een grafiek waarin de gemiddelde uitgaven van de werkgever tegen elkaar worden afgezet maakt een kostenvergelijking mogelijk. Dat gebeurt in de volgende grafiek.
Alleen de opslag in 2004 en 2005 heeft tot gelijke werkgeverskosten geleid. In 2006 is de koppelafspraak bij wet ingetrokken en pas in 2013 hernieuwd via een wet ingevoerd. In 2010 en 2012 ontbrak een wettelijke basis voor premie-inning. Volgens het ABP waren er toen geen wijzigingen op de pensioenovereenkomst sinds 2006 en ook is niets in de Staatscourant opgenomen. Uit de grafiek blijkt tevens dat in de jaren 2012, 2013 en 2015 t/m 2018 het voordeel voor de werkgever alleen maar groter is geworden. Dit wordt zichtbaar doordat het ruimte tussen beide kostenlijnen daar toeneemt. In 2018 bedraagt deze zelfs € 1000 per vte! De conclusie is simpel. Waar de werkgever geen meerkosten wilde dragen, had zij vanaf 2006 minderkosten. Door toepassing van opslagen creëerde ze vanaf 2012 zelfs steeds grotere minderkosten in diverse jaren (m.u.v. 2013).
Tot slot
Uit de grafiek van de totale premie heeft u kunnen aflezen dat de premie voor de ELS in 2004 en 2005 daadwerkelijk hoger was dan in de MLS. Ogenschijnlijk gold er dan terecht een opslag om dat te corrigeren. Echter in 2003 heeft PricewaterhouseCoopers in een rapport vastgesteld dat bij overgang van ELS naar MLS er ook voor de werkgever hogere premielasten zouden zijn. Nu ken ik de details van het rapport niet, maar vast staat dat militairen niet alleen het voordeel genoten van achterblijven in het ELS. Dus waarom moesten militairen dan wel alleen de meerkosten dragen? Waar er twee voordeel hebben van een situatie, dragen toch ook beiden de lasten daarvan? Zoals gezegd, moet ik eerst het rapport zien alvorens definitieve conclusies te trekken. Maar met de toen geldende opslagen van 1,8% en 1,6% bestaat hier ook een mogelijk nadeel voor beide jaren samen van 1,4 maal wat u uit de grafiek bij uw (toenmalige) inkomen vindt.
Redactie:
Dit is het vierde deel van vijf delen waarin de ‘ins en outs’ van het pensioensysteem van Defensie worden toegelicht.
Bron: drs. P.A. Eijkelenkamp, luitenant-kolonel der Artillerie/Redactie
Foto: AVDD/Redactie
