De Algemene Rekenkamer heeft deze week duidelijk laten zien dat Nederland contractueel vastzit aan het megaproject Joint Strike Fighter.
De keuze is niet meer of we wel of niet doorgaan! De keuze die nu gemaakt moet worden is, hoe kan Defensie de financiële schade zoveel mogelijk beperken zonder dat de operationele inzetbaarheid van het leger er onder te lijden heeft.
Klem in de gele tram, zo kan je het beste de contracten omschrijven die onder andere getekend werden door (bron KLu) Joep van den Nieuwenhuizen. Hiermee zijn en worden zowel De Koninklijke Luchtmacht maar ook de andere krijgsmachtdelen nu de klos. De Joint Strike Fighter zou het nieuwe gouden kalf worden met miljoenencontracten voor het bedrijfsleven, maar de berekeningen tonen echter aan dat het tegen gaat vallen. Met wellicht nieuwe bezuinigingen voor het gehele defensiewezen. (De ODB vreest voor uitstel van nieuwe projecten en zelfs het (wederom) schrappen van Defensieonderdelen)
De Rekenkamer heeft een aantal situaties uitgezocht. Een eerste optie om uit de testfase te stappen is eigenlijk ondenkbaar gezien de economische belangen die ermee gemoeid zijn. Een tweede optie om door te gaan met de testfase van de JSF heeft noodzakelijk gevolgen voor de slagkracht van de luchtmacht en wellicht ook andere krijgsmachtonderdelen. Van het beschikbare budget kunnen immers maar 56 toestellen worden aangeschaft, ter vervanging van de huidige vloot van 68 F16’s. Een derde optie om te komen tot een keuze voor een ander toestel is eveneens niet interessant. gezien de eerder genoemde belangen.
De Rekenkamer stelt voor dat gezien het huidige budget er hooguit 56 toestellen kunnen worden besteld als vervanging van de F16. De al sterk gereduceerde slagkracht van de huidige vloot straaljagers wordt daarmee nog een keer verminderd met 12 toestellen. En dat heeft serieuze gevolgen voor het defensieapparaat. Bijvoorbeeld de huidige inzet in crisis gebieden kan dan de ijskast in.
Waarschijnlijk regeringspartner en fel tegenstander van de JSF, de PvdA, gaat het hoofdpijn rapport eerst bestuderen. Voor het zomerreces diende de partij een motie in om te stoppen met het project, die vervolgens werd aangenomen. PvdA kamerlid Angelien Eijsink wilde na een besloten briefing niets zeggen over de JSF. Het plan ligt nu op de formatietafel. En de beslissing uitgesteld tot 2015
Huidig minister van Defensie Hans Hillen (CDA) geeft in zijn commentaar aan 56 toestellen expliciete aanpassingen gedaan moeten worden in de operationele doelstellingen van de krijgsmacht. Het project betekent een verdere teruggang van de inzetbaarheid van de luchtmacht. De oorspronkelijke doelstelling om 85 vliegtuigen te bestellen is uit zicht geraakt.
Eerder heeft de ODB gelobbyd voor de F16-block60 als vervanger voor de huidige vloot F16’s. Met deze optie kon 2,7 miljard worden bespaard ten opzichte van de investeringskosten van de JSF. (Krimp zonder Kramp 1) Gezien het rapport van de rekenkamer blijkt ook deze optie daarmee te sneuvelen, aangezien het project, nu blijkt, als een molensteen om de luchtmacht begroting heen hangt.
De ODB spreekt wel zijn zorgen uit over de reductie van het aantal straaljagers en wijst erop dat de belangen van Nederland elders hiermee in het geding dreigen te komen. Daarnaast is het de zoveelste (ongeplande!) bezuiniging op het defensieapparaat, die verder bijdraagt aan een constante onrustige werksituatie binnen de militaire gelederen.
De ODB is niet tegen de JSF als vervanger van de F16 maar is wel tegen de alsmaar stijgende kosten hiervan. Deze kosten leggen een zware wissel op het steeds maar krimpende defensiebudget. Uiteraard gaat dit ten koste van arbeidsplaatsen en arbeidsvoorwaarden bij defensie. Al jaren geeft de minister de militaire vakbonden alleen de keuze hoe deze pijn te verdelen. Dit moet stoppen! Stop de afbraak, begin met opbouw!
