Minister Jeanine Hennis-Plasschaert van Defensie houdt er in haar gepresenteerde defensiebudget voor de Joint Strike Fighter (JSF/F-35) geen rekening mee dat toestellen kunnen verongelukken. Dat heeft de Algemene Rekenkamer dinsdag geschreven aan de Tweede Kamer.
In de brief plaatsen de controleurs van de rijksuitgaven kanttekeningen bij de informatie die Hennis heeft gegeven over de aanschaf van 37 F35’s, die de huidige F-16’s opvolgen. De Amerikanen echter, gaan ervan uit dat Nederland jachtvliegtuigen kan kwijtraken tijdens normale vliegoperaties. In de afgelopen 35 jaar verloor de luchtmacht op deze manier 39 F-16’s, waarvan ruim de helft in de eerste zeven jaar na ingebruikname o.a. door kinderziektes.
De ontwerpspecjfjcaties van de JSF onderscheiden twee soorten vredesverliezen:
- Garantieverliezen: volgens de ontwerpspecificaties zal 90% van de toestellen een levensduur hebben van 8.000 vlieguren en de resterende 10% slechts 4.000. Voor Nederland impliceert dit op 37 toestellen een voortijdig verlies van 4 toestellen.
- Vredesattritie: verlies van vliegtuigen als gevolg van menselijk falen of afbreuk van vliegsystemen. Het ontwerp van de JSF staat een maximale vredesattritie van 2,1 toestel per 100.000 vlieguren toe. Voor Nederland betekent dit over de levensduur van de vloot een aanvullend (op de 4 toestellen uit het vorige punt) verlies van 5 toestellen.
Volgens deze ontwerpspecificaties moet Nederland, uitgaande van 37 toestellen, als gevolg van vredesverliezen gedurende 30 jaar dus rekening houden met het verlies van 9 toestellen. Maar Hennis negeert die vredesverliezen, volgens de Rekenkamer omdat ze het onvoorspelbaar acht wanneer gevechtsvliegtuigen op die manier verloren gaan. De Rekenkamer wijst erop dat verliezen juist wel zijn te voorzien en betreurt het dat op dat signaal “alleen formeel gereageerd wordt.” (Als de procedure maar gevolgd is. red)
In antwoord op een vraag hiernaar van de Tweede Kamer antwoordde de minister: “Het is onvoorspelbaar wanneer en onder welke omstandigheden verliezen zullen optreden”.
Volgens de Rekenkamer ontbreekt (bijna traditioneel) een deugdelijke projectadministratie, terwijl die “onontbeerlijk is bij een grote en langjarige investering als aankoop van jachtvliegtuigen.” Nederland wil in maart acht F-35’s bestellen. Ons land heeft al twee testtoestellen, die in de VS zijn gestationeerd.
Hennis heeft volgens de Rekenkamer wel aannemelijker gemaakt dat de luchtmacht met de 37 vliegtuigen steeds vier toestellen en negen vliegers kan inzetten voor internationale missies. De overige jachtvliegtuigen gaan ons luchtruim bewaken en dat van bondgenoten. Daarnaast worden ze gebruikt om vliegers te trainen.
Bron : Luchtvaartnieuws/ANP
Algemene Rekenkamer
