Politiemensen uit België, Nederland en Luxemburg kunnen voortaan gemakkelijker en beter over elkaars grenzen heen samenwerken. De bevoegde ministers en de politiechefs uit de drie landen hebben donderdag 28 september de uitvoeringsafspraken ondertekend, die nodig zijn voor inwerkingtreding van het nieuwe Benelux-verdrag over de politiesamenwerking per 1 oktober 2023. Het is een belangrijke mijlpaal in het verhogen van de veiligheid en het veiligheidsgevoel van burgers en in het snel en doeltreffend kunnen optreden op elkaars grondgebied.
In 2004 sloten de politiediensten van de drie Benelux-landen al een akkoord, het zogenoemde Senningen-verdrag, om samen te werken. Dit moest herzien, uitgebreid en aangepast worden aan de actuele veiligheidsuitdagingen. Een nieuw politieverdrag werd in 2018 ondertekend.
Dit nieuwe Benelux-politieverdrag telt twee grote vernieuwingsassen. Het zorgt voor nieuwe mogelijkheden voor grensoverschrijdend optreden en verbetert de informatie-uitwisselingen tussen de politiediensten.
Enerzijds gelden de landsgrenzen niet meer tijdens achtervolgingen en restricties verdwijnen. Voorheen mocht de politie en of Marechaussee alleen onder bepaalde omstandigheden grensoverschrijdend achtervolgen, waardoor vele achtervolgingen bij de grens moesten worden gestaakt. Een achtervolging die nu in het ene land rechtsgeldig start, mag gewoon worden verdergezet, waardoor deze efficiënter verlopen. Het Verdrag is ook innovatief en zal het mogelijk maken dat politiemensen bepaalde opsporingshandelingen kunnen verrichten in het buurland (zoals bijvoorbeeld getuigen of slachtoffers ondervragen).
Anderzijds krijgen politiediensten waaronder de Koninklijke Marechaussee in specifieke gevallen rechtstreeks toegang tot elkaars databanken en kan men data uitwisselen zoals bijvoorbeeld bij gemengde patrouilles in de grensstreek. Politieonderzoek draait immers om snel informatie inwinnen en delen om zaken op te lossen. Door het gericht delen van bepaalde informatie tussen politie maar ook met (lokale) besturen kan er sneller op het terrein worden ingegrepen.
Nieuw is ook dat speciale politiediensten (zoals anti-terreur eenheden) in acute crisissituaties grensoverschrijdend kunnen ingezet worden. Daarnaast blijft bijstand bij grote evenementen (zoals EU of NAVO-Top) mogelijk.
De landen lopen met deze intensieve grensoverschrijdende politiesamenwerking, gebaseerd op vertrouwen, voorop in de Europese Unie.
Tekst: Rijksoverheid / Redactie ODB
Afbeelding: EU / Benelux / Mindef / Redactie ODB
