Een snel groeiende groep van nu al tientallen oud-Dutchbatters wil schadevergoeding van het ministerie van Defensie wegens de psychische klachten die zij opliepen tijdens hun uitzending naar het voormalige Joegoslavië in de jaren negentig. Zij hebben zich gemeld bij advocaat Geert-Jan Knoops.
Onder hen zijn veel getuigen van het drama in Srebrenica in 1995. De veteranen hopen dat de jarenlange strijd van oud-Dutchbatter Dave Maat, die maandag zijn schadevergoeding kreeg, de weg voor hen heeft geplaveid.
Na ruim tien jaar procederen, kwam maandag een einde aan de juridische strijd van oud-Dutchbatter Maat. Het ministerie van Defensie maakte bekend dat er overeenstemming is bereikt over een schaderegeling. Het ministerie en Maats advocaat Geert-Jan Knoops doen geen mededelingen over de hoogte van de vergoeding. Eerder dit jaar zei Knoops in elk geval te rekenen op ‘een paar ton’.
Maat was 19 jaar toen hij als Dutchbat-soldaat in Srebrenica werd gestationeerd om de Moslimenclave daar te beschermen. De missie van Dutchbat mislukte volledig. Tijdens de val van de enclave in juli 1995, die uiteindelijk tot een slachting onder Moslimmannen zou leiden, lag hij zwaar onder vuur. Dave Maat werd beschoten, gegijzeld en hij was getuige van het omkomen van een collega.
Enkele jaren later klaagde Maat dat Defensie verantwoordelijk is voor de psychische schade die hij opliep: de nazorg schoot in zijn ogen tekort. ‘Na terugkeer werden we eerst naar huis gestuurd. Daarna zijn we alleen ondervraagd over de operatie. We kregen geen psychische hulp’, vertelde hij eerder aan het landelijk dagblad de Volkskrant.
Dit voorjaar kreeg hij gelijk van de Centrale Raad van Beroep (CRvB), de hoogste rechter in het militaire ambtenarenrecht. Die stelde dat Defensie ‘onvoldoende maatregelen heeft genomen om blijvende posttraumatische stressstoornis (PTSS) bij Maat te voorkomen.
Hoewel Defensie beklemtoont dat de CRvB geen generieke uitspraak over nazorg heeft gedaan, meent advocaat Knoops dat de zaak-Maat perspectief biedt voor andere getraumatiseerde veteranen.
Bij hem hebben zich sinds de uitspraak 52 andere veteranen gemeld die ook een klacht willen indienen. ‘Het gaat om militairen die dienden in Libanon, Bosnië, Irak en ook Afghanistan. Maar de meerderheid was in Bosnië, toen het daar helemaal misging.’
Knoops ziet in de zaak-Maat een nieuwe maatstaf voor de omgang met uitgezonden militairen. ‘Er is een nieuw rechtspositioneel kader gecreëerd. In de eerste plaats is de bewijslast omgekeerd. Voortaan rust op de minister van Defensie de last om aannemelijk te maken dat de nazorg voldoende is geweest. In de tweede plaats beschouwt de uitspraak een verband tussen PTSS en een gebrek aan nazorg als een causaal gegeven. Het is voortaan aan de staat om aannemelijk te maken dat dat verband er niet is.’
Knoops vindt dat de huidige minister, Jeanine Hennis Plasschaert (VVD), snel op de uitspraak heeft gereageerd. ‘Zij heeft volledige medewerking verleend. Dat siert haar. De heer Maat is tevreden met de afloop. Hij heeft er vijftien jaar van zijn leven voor moeten geven, maar er is nu wel een toetsingskader gecreëerd, een doekje voor het bloeden.’
Bron Volkskrant
