80 jaar geleden kwamen tijdens de Slag om de Javazee zo’n 2.000 marinemannen om, onder wie ruim 900 Nederlanders. Zij streden met Amerikanen, Australiërs en Britten tevergeefs tegen de Japanners om de verovering van Java te voorkomen. Zaterdag 26 februari werd hier in de Kloosterkerk in Den Haag bij stilgestaan.
René Tas
“De moed en het doorzettingsvermogen van deze mannen vormen een monument in de Nederlandse historie”, zo sprak Commandant Zeestrijdkrachten (CZSK) viceadmiraal René Tas tijdens de herdenking. Hierbij waren onder anderen overlevenden en nabestaanden aanwezig, net als prinses Beatrix en Commandant der Strijdkrachten (CDS) generaal Onno Eichelsheim.
Strijdend ten onder
Tas haalde aan hoe de marinemannen, aangevoerd door schout-bij-nacht Karel Doorman, bij voorbaat kansloos waren. De bemanningen van Hr.Ms. Kortenaer, Hr.Ms. Java en Hr.Ms. De Ruyter gingen strijdend ten onder. “Ze vochten tegen een vijand die niet alleen numeriek sterker was, maar vooral beter bewapend, beter bepantserd en goed op elkaar ingespeeld.“
Krijgsgevangenen
Voor duizenden marinemannen die de slag overleefden, was het daarna nog niet voorbij. Veel van hen werden krijgsgevangen genomen of moesten de kampen in. “Hun strijd was nog niet voorbij”, aldus Tas.
“We herdenken mensen die net als militairen nu bereid zijn door te gaan waar anderen stoppen. Die bereid zijn te vechten voor onze waarden, voor vrijheid, voor democratie, voor ons welzijn en voor onze welvaart. Militairen die, net als de militairen nu, weten dat het volbrengen van de missie voor individuele veiligheid gaat, dat het team belangrijker is dan het individu. Laten we er samen voor zorgen dat deze les niet wordt vergeten. Dat we hen niet vergeten die gestreden hebben voor onze vrijheid.”
Toespraken
Toespraken werden gehouden door Dr. Anselm van der Peet van het Nederlands Instituut van Maritieme Historie (NIMH) en een indrukwekkende toespraak namens de nabestaanden van Karel Doorman Mw. Mr. Louise Doorman (derde generatie)
Artefacten tentoongesteld
Tijdens de herdenking waren ook 4 artefacten te zien, afkomstig uit de wraklocaties van de Nederlandse schepen. Het gaat om een granaathuls en een afsluiter uit de Kortenaer en een granaathuls en wijnfles van de Java. Dit was eenmalig. De objecten worden hierna tentoongesteld in het Marinemuseum in Den Helder.
Expeditie
Het had nog aardig wat voeten in de aarde om de artefacten naar Nederland te halen. In 2016 werd bij een expeditie van het Karel Doorman Fonds geconstateerd dat de scheepswrakken grotendeels waren verdwenen. De objecten zijn destijds geborgen en jaren later in overleg met Indonesië naar Nederland gehaald.
Onthulling
In opdracht van het Karel Doorman fonds werd een zeeschilderij van de slag in de Javazee gemaakt door dhr. M. (Maarten Platje) deze werd na de toespreken onthuld door directeur van het Marinemuseum, commandeur b.d. Kees Boelema Robertus en directeur Karel Doormanfonds vice admiraal b.d. Ben Bekkering.
Gedachtenis
Vlootpredikant (Vlop) Gerd van der Ende sprak een gedachtenis uit samen met dhr. Henk Kleijn (overlevende van de slag in de Javazee) en een bemanningslid van de huidige Zr. Ms Karel Doorman.
Muziek en ondersteuning
De muzikale omlijsting werd verzorgd door het koperensemble van de marinierskapel der Koninklijke Marine. De taptoe werd geblazen door (SGTBDMZKT) Max Schrader. Reservisten van de marine namen de logistieke ondersteuning voor hun rekening.
ODB
Onder de genodigden Erik Jurriëns voorzitter ODB hij was namens bestuur en leden van de vakbond aanwezig tijdens deze indrukwekkende herdenking.
Tekst: MinDef / Redactie ODB
Afbeelding: AVDD / Redactie ODB
